چالش های گفتمان سیاست خارجی ایران در راستای دگرگشت های نوپدید در سامانه ی ژئوپلیتیک جهانی

نویسندگان

افشین متقی

مصیب قره بیگی

چکیده

(صحت مطالب مقاله بر عهده نویسنده است و بیانگر دیدگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام نیست)    ایران در سیاست­های خارجی خود و در برهه­ای خاص، با بازتولید رسوبات پیشین و مُرده­ریگ­های تلخ گذشته، به ناسازواری و تقابل با کانون­های قدرت دست زده است. از حقانیّت بیشینه­ی این میراث­های تلخ نمی­توان به آسانی عبور کرد و انصاف در آن است که به چنین واقعیت­های تاریخی انگشت تایید گذاشته شود. با این حال، پُشت­گرمی بیش از حد بر این رسوباتِ پیشین که بی­اعتمادی را  نهادینه می­کند، رویکردی نیست که بتواند در همه­ی برهه­ها، منافع ملی یک کشور را در عرصه­ی شبکه­ای و پیچیده­ی ژئوپلیتیک برآورده کند. از دیگر سوی، گفتمانی که سبب کم­رنگ شدن یا نهان شدنِ ارزش­ها و ایده­های انقلاب اسلامی شود، نیز نمی­تواند پذیرفته شود. تجربه­ی زیسته و تاریخی ایران نشان داده است که این کشور می­تواند با بازشناخت ژرف موقعیت و مختصات ژئوپلیتیکی خود، یک قدرت کلان در سطح منطقه باشد و از چالش­ها و انزوای ژئوپلیتیکی که پی­رفت آن، هدررفتِ منابع اجتماعی- انسانی است، مصون بماند. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی گفتمان­های موجود در سیاست خارجی ایران پرداخته است و می­کوشد تا این فرضیه را به اثبات رساند که گفتمان میانه در سیاست خارجی، یکی از رهیافت­های سودآور است و وزن ژئوپلیتیک ایران را در سطح منطقه­ای و فرامنطقه­ای بهبود می­بخشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

چالش‌های گفتمان سیاست خارجی ایران در راستای دگرگشت‌های نوپدید در سامانه‌ی ژئوپلیتیک جهانی

(صحت مطالب مقاله بر عهده نویسنده است و بیانگر دیدگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام نیست)    ایران در سیاست‌های خارجی خود و در برهه‌ای خاص، با بازتولید رسوبات پیشین و مُرده‌ریگ‌های تلخ گذشته، به ناسازواری و تقابل با کانون‌های قدرت دست زده است. از حقانیّت بیشینه‌ی این میراث‌های تلخ نمی‌توان به آسانی عبور کرد و انصاف در آن است که به چنین واقعیت‌های تاریخی انگشت تایید گذاشته شود. با این حال، پُشت‌گرمی بیش از...

متن کامل

ژنوم های ژئوپلیتیک مؤثّر در سیاست خارجی ایران و جمهوری آذربایجان

کشورها بازیگرانی مستقل درعرصه­ی سیاست خارجی هستند که توان بازیگری آنها ریشه در بافت­های ژئوپلیتیک همچون ژئواکونومی، هیدروپلیتیک، ژئوکالچر و ژئواستراتژی دارد. اما در سطحی ریزتر هر کدام از این بافت­ها مشتمل بر چندین ژنوم هستند. ژنوم ژئوپلیتیک، نقشه‌ی جغرافیایی ژنتیک سیاست در یک کشور است که تأثیر بسزایی در شکل‌بخشیدن به رفتارهای نظام سیاسی در نظام بین‌الملل دارد. جمهوری آذربایجان برای ایران دارای ...

متن کامل

چالش های سیاست خارجی روسیه در آسیای مرکزی

   به دنبال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، کشور روسیه به دلیل مشکلات داخلی برای مدت کوتاهی از توجه جدی به مسائل آسیای مرکزی و قفقاز بازماند. این موضوع که سبب خلاء ژئوپلیتیک در این منطقه شد، فعالیت گسترده بازیگران منطقه‌ای مانند ایران، ترکیه و رژیم ‌صهیونیستی و نیز بازیگران جهانی مانند ناتو و آمریکا را به دنبال داشت. با تعریف رهبران روسیه از آسیای مرکزی و قفقاز به عنوان«خارج نزدیک» در سند امنیت...

متن کامل

سیاست خارجی ایران و چالش های فراروی ایران با تغییر ساختار سیاسی در عراق

تغییراتماهویدرساختارسیاسیعراقباعثدگرگونیهاییدرژئوپلیتیکاینکشـور گردیدوباجابجاییمتغییرهایتاثیرگذاربرساختارسیاسیعراقنوین،فصلجدیـدیرا دراتخاذاستراتژیهابرایایران،تبیینوتوجیهمینماید . پژوهشفوق،ضمنبررسیوتحلیلچالشهاوتهدیداتناشیازتغییرساختارسیاسی درعراقوشکلگیریژئوپلیتیکینویندرعرصهیسیاسیعراق،سعیدرارائهرویکـردی بهینهدراتخاذاستراتژیها،بادیدگاهیواقعگرایانهازژئوپلیتیکنوین،بهتهیهنقـشـهی راهیدرسیاستخارج...

متن کامل

ارزیابی نظریه ژئوپلیتیک شیعه در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

با وجود دور بودن شیعیان از قدرت سیاسی در بیشتر کشورها که عمدتأ آنها را به صورت اقلیت‌هایی محروم و حاشیه‌ای نگه‌داشته، ماهیت و ظرفیت اجتماعی و سیاسی تشیع، تا حدود زیادی مغفول مانده است. در سایه انقلاب اسلامی ایران، شیعیان در کشورهای گوناگون از انزوای سیاسی- اجتماعی بیرون آمده و در مسیر قدرت‌یابی و تجدید هویت خویش گام برداشتند. این تحولات به تدریج منجر به شکل‌گیری ایده ژئوپلیتیک شیعه در منطقه خاو...

متن کامل

بررسی چالش های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و انگلستان در خلیج فارس

چکیده با وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، فصل جدیدی از مناسبات سیاست خارجی کشور به وجود آمد که از جمله می توان به تغییر جهت سیاست خارجی متمایل به غرب ایران در رژیم گذشته به سیاست متأثر از شعار نه شرقی، نه غربی اشاره کرد. منطقه خلیج فارس یکی از مهمترین مناطق جهان است که همواره مورد توجه قدرت های بزرگ بوده و کشور ایران به دلایل متعدد از جمله سابقه دیرین تمدنی و فرهنگی و برخوردار بودن از طو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
سیاست های راهبردی و کلان

ناشر: کمیسیون نظارت دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام

ISSN ‪۲۳۴۵-۲۵۴۴

دوره 2

شماره شماره 8 2015

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023